تشریفات طلاق رجعی
در طلاق رجعی تشریفات خاصی، طبق تبصره ی 4 ماده واحده، مقرر گردیده بود:
الف: ارائه ی گواهی کتبی اسکان زوجه مطلقه در منزل مشترک زوجین تا پایان مدت عده
الزامی بودن گواهی اسکان مطلقه ی رجعیه در منزل مشترک مقرر در بند اول تبصره ی 4 ماده ی واحده سابق با توجه به احکام اسلام خصوصا با عنایت به آیه ی شریفه 231 از سوره ی بقره و آیه ی 1 از سوره ی طلاق و فتوای فقها و تفاسیری که از آیات مذکور شده و روایات و احادیث نقل شده در این زمینه و بلاخلاف یا اجماعی بودن مسئله اسکان مطلقه ی رجعیه در منزل شوهر و عدم جواز خروج یا اخراج او از منزل در مدت عده مقرر گردیده بود. آیات اشاره شده و نظریات فقهاء ناظر به بعد از طلاق و جدایی زوجین و مربوط به حالتی است که زن از منزل شوهر به علت وجود مظنه ضرر خارج نشده و مسکن جداگانه ای انتخاب نکرده باشد و یا به نحوی آشکار مرتکب اعمال زشت نشده و همچنین در مقام ایذاء خانواده شوهر نبوده و ناشزه نباشد.
وکیل طلاق
ب: تنظبم صورت مجلس وقوع طلاق
برابر تبصره ی 4 ماده ی واحده ی سابق، وکیل خوب در مشهد در طلاق رجعی، پس از وقوع طلاق، صورت جلسه ای حاکی از وقوع طلاق تنظیم می گردید. ولی این صورت جلسه، قبل از پایان عده در دفتر رسمی طلاق به ثبت نمی رسید. به عبارت دیگر، ممکن بود صورت جلسه طلاق در اثر رجوع زوج قبل از انقضاء عده ابطال شود؛ ولی اگر مدت عده منقضی گردید و شوهر در عده طلاق رجوع نکرده بود، صورت جلسه مزبور تکمیل و ثبت می شد. (صورت جلسه تکمیلی تکمیلی طلاق با امضای زوجین و حکمین و عدلین و سردفتر و مهر دفترخانه معتبر بود).
قبل از تصویب مادهی واحده، طلاق رجعی در دفتر طلاق به ثبت می رسید؛
رجوع نیز ثبت می گردیدو در صورت رجوع مرد و ثبت آن، ثبت طلاق باطل می شد و از آن رفع اثر می گردید.
معلوم نیست که قانونگذار به چه علت این روش ساده و جاافتاده را تغییر داده بود. چنانکه بارها گفته شد،
ماده ی واحده به موجب ق.ج.ح.خ نسخ شده
و ماده 38 قانون جدید سال 1391 در زمینه تشریفات خاص طلاق رجعی، چنین مقرر کرده است:
در طلاق رجعی، صیغه ی طلاق، مطابق مقررات مربوط جاری و مراتب، صورت جلسه می شود
ولی ثبت طلاق منوط به ارائه ی گواهی کتبی حداقل دو شاهد
مبنی بر سکونت زوجه ی مطلقه در منزل، مشترک تا پایان سال است،
مگر اینکه زن رضایت به ثبت داشته در صورت تحقق رجوع،
صورت جلسه ی طلاق ابطال و در صورت عدم رجوع، صورت جلسه تکمیل و طلاق ثبت می شود.
گواهی اجرای صیغه طلاق
صورت جلسه تکمیل شده به امضای سردفتر، زوجین یا نمایندگان آنان و دو شاهد طلاق می رسد.وکیل مشهد در صورت درخواست زوجه، گواهی اجرای صیغه ی طلاق و عدم رجوع زوج، به وی اعطاء می شود. در هر حال، در صورت انقضای مدت عده و عدم احراز رجوع، طلاق ثبت می شود.
ماده ی 38 قانون جدید، مشابه تبصره ی 4 ماده ی واحده ی پیشین است؛ لیکن برخی از اشکالات و ابهامات موجود در تبصره ی 4 سابق، در قانون جدید، مرتفع شده است. از جمله اینکه در قانون جدید امضای صورت جلسه تکمیلی توسط حکمین، لازم دانسته نشده، در حالی که در تبصره ی 4 سابق، امضای حکمین، شرط اعتبار صورت جلسه ی تکمیلی بود. دیگر آنکه در ماده ی 38 قانون جدید، ثبت طلاق رجعی، به ارائه گواهی کتبی حداقل دو شاهد مبنی بر سکونت زوجه مطلقه در منزل مشترک تا پایان عده، موکول شده است، مگر اینکه زن به ثبت طلاق، بدون گواهی مزبور رضایت دهد، در حالی که چنین تصریحی در تبصره ی 4 سابق دیده نمی شود و از این لحاظ، قانون سابق ابهام داشته است. به امضای صورت جلسه تکمیلی توسط نمایندگان زوجین هم در قانون پیشین تصریح نشده بود، هرچند که این امر، مطابق قواعد عمومی حقوقی قابل قبول بوده است.